تحصیل دکترا در آلمان | هزینه ها و شرایط پذیرش

وجود دانشگاه‌های برتر، نظام آموزشی قوی و پیشرفته بودن آلمان این کشور را به یک گزینه تحصیلی عالی تبدیل کرده است. تحصیل دکترا در آلمان یکی از گزینه‌های مناسبی است که دانشجویان بین‌المللی آن را انتخاب می‌کنند. از طرف دیگر مناسب‌بودن هزینه و شرایط تحصیل دکتری در آلمان و سایر مقاطع تحصیلی موجب افزایش تقاضا برای تحصیل در این کشور شده است.

موضوع دیگری که موجب افزایش مهاجرت تحصیلی دکترا به آلمان شده مناسب‌بودن هزینه تحصیل در این کشور است که هزینه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی آلمان تقریباً رایگان است. در این مقاله از گروه مهاجرتی علم ویرا شرایط تحصیل دکترا در آلمان را بررسی می‌کنیم.

مهاجرت تحصیلی به آلمان

کشور آلمان بعد از جنگ جهانی دوم با تلاش بسیار زیاد توانست خود را به یکی از کشورهای پیشرفته و صنعتی تبدیل کند. امروزه آلمان به‌عنوان یکی از نمادهای علم، دانش و پیشرفت مشهور است و سالانه افراد زیادی برای ادامه تحصیل، اشتغال و زندگی عازم این کشور می‌شوند. مناسب‌بودن شرایط و هزینه های تحصیل در آلمان موجب افزایش مهاجرت تحصیلی به این کشور شده است.

دانشگاه‌های آلمان با سابقه غنی در زمینه علوم مختلف مهندسی، پزشکی، هنر و علوم‌انسانی از دانشگاه‌های معتبر جهانی هستند و سالانه در رنکینگ‌های جهانی جایگاه مناسبی را به خود اختصاص می‌دهند. به همین دلیل هرسال بسیاری از دانشجویان بین‌المللی برای تحصیل در رشته‌ها و مقاطع مختلف و از جمله تحصیل دکترا در آلمان اقدام می‌کنند.

عامل دیگری که موجب افزایش مهاجرت تحصیلی دکترا به آلمان شده است مناسب‌بودن هزینه‌های تحصیل است که هزینه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی این کشور تقریباً رایگان است. دانشجویان مشغول به تحصیل در این دانشگاه‌ها تنها در شروع هر ترم هزینه‌ای را به‌عنوان ثبت‌نام و امور اداری پرداخت می‌کنند و چیزی به نام پرداخت هزینه‌ برای شهریه دانشگاه وجود ندارد. از جمله شرایط تحصیل دکتری در آلمان طول دوره تحصیل است که 4-3 سال طول می‌کشد و متقاضیان باید مدرک کارشناسی‌ارشد خود را ارائه دهند.

دانشگاه های آلمان برای تحصیل دکترا

اعتبار بالا و کیفیت آموزشی دانشگاه‌های آلمان و رایگان بودن تحصیل در دانشگاه‌های دولتی این کشور از مهم‌ترین دلایل متقاضیان تحصیل دکترا در آلمان است. دانشگاه‌های آلمان از نظر آموزش، تجهیزات علمی و تحقیقاتی در بهترین سطح کیفی قرار دارند. به همین دلیل سالانه متقاضیان زیادی برای پذیرش اقدام می‌کنند. بسیاری از این دانشگاه‌ها در فهرست دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم در آلمان هستند. مهم‌ترین دانشگاه‌های آلمان برای تحصیل در مقطع دکترا عبارت‌اند از:

• دانشگاه ماکسیمیلیان مونیخ
• دانشگاه فنی مونیخ
• دانشگاه هایدلبرگ
• دانشگاه شاریته برلین
• دانشگاه هامبولت برلین
• دانشگاه توبینگن
• دانشگاه RWTH آخن
• دانشگاه فرایبورگ
• دانشگاه بن

در دانشگاه‌های آلمان بر اساس رشته تحصیلی امکان ادامه تحصیل در مقطع دکترا وجود دارد. دانشجویان می‌توانند باتوجه‌به رشته تحصیلی خود در یکی از این مراکز تحصیلات عالی مشغول به تحصیل شوند. مؤسسات آموزش عالی آلمان عبارت‌اند از:

• دانشگاه‌های فنی
• دانشگاه‌های تحقیقاتی
• مؤسسات تحقیقاتی
• دانشگاه‌های علمی‌کاربردی
• کالج‌های فیلم، موسیقی و هنر

تحصیل دکترا در آلمان؛ شرایط تحصیل

متقاضیان برای تحصیل دکترا در آلمان باید مدرک کارشناسی‌ارشد داشته باشند و به دنبال یک استاد راهنما در آلمان باشند. تأیید استاد راهنما برای اخذ پذیرش تحصیلی در مقطع دکترا ضروری است. از دیگر شرایط تحصیل دکتری در آلمان توجه به‌شرط سنی است که حداکثر تا 40 سال مجوز اخذ پذیرش در مقطع دکترا صادر می‌شود.

به دلیل آنکه اخذ پذیرش و مهاجرت تحصیلی به آلمان زمان‌بر است بهتر است هر چه سریع‌تر اقدام شود تا از نظر سنی مشکلی برای متقاضی پیش نیاید. برای تحصیل در مقطع دکترا در آلمان شرط معدل اهمیت کمتری دارد و دلیل آن پژوهش‌محور بودن مقطع دکترا است. البته باید توجه داشت که بالابودن نمرات تحصیلی مقاطع تحصیلی قبلی و سوابق تحصیلی شانس پذیرش را افزایش می‌دهد.

علاوه بر این داشتن نمره زبان بالا، چاپ مقالات علمی در ژورنال‌های بین‌المللی و رزومه علمی تحصیلی قوی همگی نقش مهمی در تسهیل اخذ پذیرش دارند. شرط زبان و داشتن مدرک زبان از دیگر شرایط لازم برای تحصیل دکترا در آلمان است. متقاضیان باید بر اساس زبان تحصیل خود، مدرک معتبر زبان با حداقل نمره موردنظر دانشگاه داشته باشند.

برای زبان انگلیسی داشتن مدرک زبان تافل یا آیلتس و برای زبان آلمانی باید مدرک زبان DSH یا TestDaf داشته و مهارت خود را نیز اثبات کنند. مدارک لازم برای پذیرش بر اساس رشته تحصیلی و دانشگاه موردنظر متفاوت است؛ ولی برخی مدارک بین آن‌ها مشترک هستند. این مدارک عبارت‌اند از:

• مدارک و سوابق تحصیلی
• مدارک شناسایی
• تکمیل فرم اخذ پذیرش
• توصیه‌نامه
• انگیزه‌نامه
• نامه استاد راهنما

ساختار برنامه های دکترا در آلمان

برای ادامه تحصیل دکترا در آلمان دانشجویان دو انتخاب دارند و می‌توانند یکی از آن‌ها را دنبال کنند. به همین دلیل لازم است قبل از مهاجرت تحصیلی به آلمان نوع مقطع دکترا را انتخاب کنید.

1. دکترای معمول

در این دوره دکترا که همان دکترای سنتی است دانشجویان به‌صورت فردی فعالیت می‌کنند و تحت نظارت استاد راهنما رساله خود را انجام می‌دهند. طول این دوره بین 5-3 سال متغیر است. دانشجویان می‌توانند تحقیقات خود را در یکی از دانشگاه‌ها، سازمان‌های غیردولتی یا در یک شرکت آلمانی انجام دهند.

2. دکترای ساختار یافته

دانشجویان با داشتن تمام شرایط تحصیل دکتری در آلمان می‌توانند در یکی از دوره‌های دکترا شرکت کنند. دوره دکترای ساختاریافته غالباً به زبان انگلیسی ارائه و جنبه بین‌المللی دارد. دانشجویان علاوه بر پایان‌نامه خود باید دوره‌های دیگری را نیز بگذرانند که می‌تواند شامل همکاری با مؤسسات تحقیقاتی خارجی باشد.

هزینه تحصیل دکترا در آلمان

علاوه بر اعتبار بالای دانشگاه‌ها، امکانات رفاهی، خدمات بهداشتی و امنیت اجتماعی، مناسب‌بودن هزینه تحصیل در آلمان از دیگر دلایل انگیزه دانشجویان برای تحصیل دکترا در آلمان است. در آلمان دوره‌های دکترا در دانشگاه‌های دولتی برای تمام دانشجویان داخلی و خارجی تقریباً رایگان است و که بر افزایش مهاجرت تحصیلی دکترا به آلمان تأثیر می‌گذارد.

دانشجویان تنها هنگام ثبت‌نام در آغاز هر ترم هزینه‌ای برای امور اداری ثبت‌نام پرداخت می‌کنند که این هزینه برای دانشگاه‌های مختلف متغیر و بین 350-100 یورو است. البته یک استثنا وجود دارد و آن دانشگاه‌های دولتی ایالت بادن وورتمبرگ است که دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا باید شهریه پرداخت کنند. در ادامه هزینه تقریبی ثبت‌نام مقطع دکترا برای چند دانشگاه آلمان آمده است:

• دانشگاه ماکسیمیلیان مونیخ: 152 یورو
• دانشگاه هومبولت برلین: 240 یورو
• دانشگاه فنی مونیخ: 152 یورو
• دانشگاه برلین: 238 یورو
• دانشگاه گوتینگن: 300 یورو
• دانشگاه RWTH آخن: 318 یورو
• دانشگاه فرایبورگ: 644 یورو

توجه داشته باشید که بر اساس قوانین دانشگاه‌های آلمان شهریه تحصیل دکترا در تمام دانشگاه‌های دولتی تا 6 ترم تحصیلی یعنی سه سال رایگان است. اگر تحصیلات دانشجو از این مدت بیشتر طول بکشد ممکن است مشمول پرداخت هزینه باشد.

شرایط کار بعد از اتمام تحصیلات دکترا

به دانشجویان خارجی اجازه داده می‌شود که بعد از پایان تحصیل دکترا در آلمان تا یک سال و نیم در خاک آلمان اقامت داشته و به دنبال شغل مرتبط با رشته تحصیلی خود باشند. باتوجه‌به اینکه آلمان از بازار کار خوبی برخوردار است و نرخ بیکاری در این کشور پایین است فارغ‌التحصیلان شانس بالایی برای یافتن شغل مناسب دارند. این عوامل همراه با مناسب‌بودن شرایط تحصیل دکتری در آلمان این کشور را به یکی از مقاصد تحصیلی محبوب تبدیل کرده است.

بورسیه های تحصیلی آلمان

از دیگر فاکتورهای اثرگذار بر افزایش مهاجرت تحصیلی دکترا به آلمان ارائه بورسیه‌های تحصیلی و تحقیقاتی است. آلمان بیشتر از کشورهای دیگر اروپا در حوزه توسعه و تحقیقات سرمایه‌گذاری می‌کند. این بورسیه‌ها شامل بورسیه‌های تحقیقاتی پژوهشی و کمک‌هزینه زندگی و تحصیلی هستند که تحصیل رایگان در آلمان را امکان‌پذیر می‌کنند. برخی از بورسیه‌های تحصیل دکترا در آلمان عبارت‌اند از:

• بورسیه بنیاد تحقیقات آلمان (DFG): این بورسیه برای تحقیقات و به دانشجویان واجد شرایط مقطع دکترا (فارغ از ملیت) ارائه می‌شود. این بورسیه به‌صورت قرارداد کار یا بورسیه‌ای به مبلغ 1365 یورو در ماه است.
• کمک‌هزینه دانشجویی: درصورتی‌که دانشجو واجد شرایط باشد از طرف استاد راهنما به یکی از بنیادهای علمی دانشگاهی معرفی شده و ماهانه 1250 یورو دریافت می‌کند.
• بورسیه تحصیلی Stipendium Plus: این مؤسسه شبکه‌ای از سازمان‌های مختلف است که از دانشجویان مقطع دکترا حمایت مالی می‌کنند. این سازمان بورسیه ارائه شده توسط وزارت آموزش و تحقیقات فدرال آلمان را بین تقریباً 4000 دانشجوی تحصیل دکترا در آلمان توزیع می‌کند.
• بورسیه‌های DAAD: این بورسیه تحصیلی به دانشجویان خارجی مقطع دکترا در آلمان ارائه شده و دانشجویان واجد شرایط تحصیل دکتری در آلمان و واجد شرایط علمی و تحصیلی ماهانه 1200 یورو دریافت می‌کنند.

اخذ ویزای تحصیلی آلمان

متقاضیان مهاجرت تحصیلی دکترا به آلمان لازم است برای تحصیل در این کشور ویزای تحصیلی دریافت کنند. معمولاً ویزای دانشجویی آلمان برای دوره‌های بیشتر از سه ماه صادر می‌شود. مدارک لازم برای اخذ ویزای تحصیل دکترا در آلمان عبارت‌اند از:

• فرم تکمیل شده اخذ ویزای آلمان
• نامه رسمی اخذ پذیرش دانشگاه
• مدارک تحصیلی دوره‌های تحصیلی قبلی
• مدارک شناسایی متقاضی همچنین گواهی ازدواج، شناسنامه فرزندان و همسر (در صورت وجود)
• اثبات محل اقامت در آلمان
• گذرنامه با حداقل اعتبار لازم
• ارائه دو قطعه عکس باکیفیت
• اثبات تمکن مالی
• انگیزه‌نامه
• رزومه تحصیلی
• ارائه بیمه درمانی و گواهی سلامت پزشکی
• ارائه مدارک زبان آلمانی یا انگلیسی

تحصیل دکترا در آلمان؛ ویزای همراه

متقاضیان تحصیل دکترا در آلمان در طول فرایند مهاجرت تحصیلی دکترا به آلمان می‌توانند برای خانواده خود نیز درخواست ویزا کنند. این ویزا مختص خانواده و خویشاوندان درجه یک یعنی والدین یا همسر و فرزندان زیر 18 سال است. برای دریافت ویزای همراه شرایطی لازم است که عبارت‌اند از:

• تمکن مالی برای حمایت از خانواده
• داشتن تسلط و مهارت زبانی
• ارائه مدارک لازم مبنی بر روابط نسبی و سببی
• ارائه مدارک هویتی و شناسایی و اثبات صحت آن‌ها

علاوه بر شرایط بالا برای اخذ ویزای همراه، علاوه بر داشتن شرایط تحصیل دکتری در آلمان باید حداقل یک ‌سال از زمان تحصیل دانشجو در آلمان گذشته باشد.

هزینه زندگی دانشجویی

تحصیل دکترا در آلمان در دانشگاه‌های دولتی رایگان است؛ ولی دانشجویان باید قبل از مهاجرت تحصیلی دکترا به آلمان هزینه زندگی را نیز در نظر بگیرند. با داشتن شرایط تحصیل دکتری در آلمان و هزینه زندگی دانشجویی می‌توان دوران تحصیلی خوبی را در این کشور تجربه کرد.

البته هزینه زندگی دانشجویی به سبک زندگی دانشجو بستگی دارد و یکی از موارد، مربوط به مسکن ارزان‌قیمت است که یافتن آن در آلمان کمی دشوار است. به همین دلیل بهترین گزینه خوابگاه‌های دانشجویی هستند که اجاره خوابگاه ماهانه 400-250 یورو است. همچنینن میانگین هزینه زندگی یک ماه دانشجو 850 یورو می‌شود.

جمع‌بندی

آلمان از کشورهای صنعتی و پیشرفته دنیا است و دانشگاه‌های آن در سطح جهانی اعتبار بالایی دارند. کیفیت آموزش، اعتبار مدارک دانشگاهی و مناسب‌بودن هزینه تحصیل از جمله دلایل مهاجرت تحصیلی دکترا به آلمان هستند. به همین دلیل سالانه دانشجویان زیادی از سراسر جهان برای تحصیل دکترا در آلمان اقدام می‌کنند.

شرط سن، ارائه مدرک زبان آلمانی یا انگلیسی، مدرک کارشناسی‌ارشد و داشتن یک استاد راهنما در آلمان از جمله شرایط تحصیل دکتری در آلمان هستند. هزینه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی آلمان تقریباً رایگان است و دانشجویان تنها هزینه امور اداری ثبت‌نام را پرداخت می‌کنند.

ساختار تحصیل دکترا در آلمان به دو صورت دکترای سنتی و دکترای ساختاریافته است. همچنین مدت‌زمان تحصیل دوره دکترا می‌تواند بین 4-3 سال متغیر باشد. برای تحصیل در خارج از کشور اولین گام مراجعه به مؤسسات مهاجرتی معتبر است تا از این طریق اطلاعات جامع را برای مهاجرت تحصیلی کسب کنید.

مؤسسه مهاجرتی علم ویرا با چندین سال سابقه درخشان در امور مهاجرتی توانسته است شایستگی‌های خود را اثبات کند. مشاوران تحصیلی، مهاجرتی و حقوقی علم ویرا بهترین مسیرهای قانونی مهاجرت را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند. برای آگاهی از شرایط تحصیل خارج از کشور و دریافت اطلاعات، به بخش مشاوره رایگان مراجعه کنید.